2019 жылдың тамыз айында – Қазақ халқының ұлт-азаттығы, мемлекеттік тәуелсіздігі үшін күресіп 1970-1990 жылдар аралығында үш мәрте бас бостандығынан айырылған белгілі саяси қайраткер, композитор, ҚР Жазушылар одағының мүшесі, тарих, музыка, филология зерттеушісі, профессор, «Желтоқсан», «Азат» ұлттық қоғамдық ұйымларының басшысы Қожа-Ахмет Хасен Кәрімжанұлы (Қожа-Түрк) 70 жасқа келеді. Оның есімі 1977 жылы Хельсинкидегі Дүниежүзілік саяси тұтқындар тізіміне жазылып, шетелдерде де белгілі болған еді.
…17.12.1986 жылы АЛАҢНАН түсірілген мына БЕЙНЕЖАЗБАДАҒЫ адамдардың КӨПШІЛІГІН ( әсіресе, көзге ұрып тұрған БЕЛСЕНДІЛІК көрсетіп жүргендерді) іздестіріп, олардан БЕЙНЕЛІ СҰХБАТ алатын НАҒЫЗ кәсіби МАМАНДАР (журналист, тергеуші-юрист, т.с.с.) мен НАҒЫЗ желтоқсаншы ҰЙЫМДАР (әсіресе депутат СЕРКЕЛЕРІ мен өзге де БЕЛСЕНДІЛЕРІ) болса, ЖЕЛТОҚСАН АҚИҚАТЫ ашылар еді — ау, шіркін — ай…
…бұл видеодан, жастарды АЛАҢҒА әлдебір «құйтырқы» іс-әрекеттермен ЖИНАП, олардың алаңнан кетіп қалмауын ҚАМТАМАСЫЗ етіп жүрген ШЕНЕУНІКТЕР мен МИЛИЦИЯНЫ байқауға болатын сияқты ма ?!
ҚАЗАҚТЫҢ ЖАҢА ӘЛІПБИІ ана тіліміздегі сөздерімізді өз қандастарымыз да, өзге ұлттар да, әсіресе «өзіміздің 140 ұлт» дұрыс жаза алмай, дұрыс оқый алмай, дұрыс айта алмай, Конституциямызда көрсетілген БІРТҰТАС ХАЛЫҚТЫ бөлетін емес, БІРІКТІРЕТІН ӘМБЕБАП мемлекеттік ӘЛІПБИ болуы керек !!!
Егер латын графикасы негізіндегі, «ESPERANTO» әліпбиі сияқты ЫҢҒАЙЛЫ — ӘМБЕБАБ, жаңа ҚАЗАҚ ӘЛІПБИІ қабылданатын болса, ОНДА бұл әліпбиге БІРТҰТАС ХАЛЫҚ ( «өзіміздің 140 ұлт» толығымен) болып КӨШУІ ТИІС !!!
Тіл білімі институты ұсынған
латын графикасы негізіндегі ҚАЗАҚ ӘЛІПБИІ осы »ESPERANTO» әліпбиіне ҰҚСАС екен !!!
В эсперанто каждой букве соответствует один звук, каждому звуку соответствует одна буква.
Все звуки произносятся чётко.
В эсперанто нет никаких особых правил произношения.
Девятое правило «Полной грамматики эсперанто» Л. Заменгофа гласит: «Каждое слово читается так, как оно пишется».
Это значит, что в эсперанто устная, звучащая речь записывается фонетически, т. е.каждая фонема (неделимая звуковая единица языка) записывается с помощью одной буквы, которая всегда, независимо от положения в слове и ударения, читается одинаково.
Другими словами, в эсперанто между фонемами и буквами имеет место взаимно-однозначное соответствие: каждой фонеме соответствует только одна буква, каждой букве соответствует только одна фонема. Единственное требование — следование этому соответствию при чётком произношении всех звуков.
Алфавит alfabeto-»ESPERANTO»
1-1.Алфавит Эсперанто построен на основе латинской графики и состоит из 28 букв; 22 фонемы обозначены латинскими буквами непосредственно, шесть используют латинские буквы с диакритическими знаками (табл. 1).
Таблица 1 tabelo unu
Буквы literoj
Названия букв nomoj literoj
Русские соответствия rusa konformecoj
Уникод Unikodo
A a
a
а
B b
bo
б
C c
co
ц
Ĉ ĉ
ĉo
ч
Ĉ ĉ
D d
do
д
E e
e
э
F f
fo
ф
G g
go
г
Ĝ ĝ
ĝo
джь
Ĝ ĝ
H h
ho
г (придыхательное)
Ĥ ĥ
ĥo
х
Ĥ ĥ
I i
i
и
J j
jo
й
Ĵ ĵ
ĵo
ж
Ĵ ĵ
K k
ko
к
L l
lo
ль
M m
mo
м
N n
no
н
O o
o
о
P p
po
п
R r
ro
р
S s
so
с
Ŝ ŝ
ŝo
ш
Ŝ ŝ
T t
to
т
U u
u
у
Ŭ ŭ
ŭo
у (краткое)
Ŭ ŭ
V v
vo
в
Z z
zo
з
Примечание: уникод дан для использования в html-страницах, если же нет возможности использовать уникод, то используют:
Каждой букве соответствует один звук, каждому звуку соответствует одна буква. Все звуки произносятся чётко.
Ударение всегда падает на предпоследний слог.
Если два гласных стоят рядом, они произносятся раздельно: poeto, ideo, miliono, partio, linio, situacio, disertacio, demokratio, federacio.
Ассимиляция согласных допустима, но не обязательна: absoluta [абсолюта] или [апсолюта], ekzameno [экзамэно] или [эгзамэно].
В названиях согласных букв добавляется -o: bo, co, ĉo, do, fo и т. д.
Некоторые аббревиатуры читаются по буквам, поэтому в них каждый слог является ударным: USSR (u-so-so-ro), UEA (u-e-a), UK (u-ko). Другие читаются как обычные слова; если они оканчиваются на гласный, то ударение стоит на предпоследнем слоге: TEJO, EVA, REU, если же на согласный, то на последнем слоге: OSER, OkSEJT, IFEF.
Егер Қазақстан Президентінің аты-жөні ресми төлқұжаты бойынша «Нурсултан Абишевич Назарбаев» болса, онда Қазақстан Республикасында қабылданған Заңдар мен өзге де ресми құжаттарының мемлекеттік тілдегі көшірмелеріндегі «Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев» деген адамның қойған қолдары заңсыз болғаны ма!?
Себебі ресми төлқұжат бойынша Қазақстанда «Нурсултан Абишевич Назарбаев» деген адам ғана тұрады емес пе?
МҰНДАЙ КЕЛЕҢСІЗДІКТЕРДЕН ҚҰТЫЛУ ҮШІН:
Әлемдегі қазақтың көпшілігі қолданып жүрген, кириллица негізінде жасалған, бүгінгі күнгі қазақтың үнін өзгертпей – дұрыс шығаратын 42 әріптік қазіргі қазақ әліпбиі — МЕМЛЕКЕТТІК ӘЛІПБИ болуы КЕРЕК ЕДІ.
Сонда ғана Еліміздегі этникалық топтар бізді “казах” емес, “қазақ” деп жаза алатын еді. Себебі, орыс әліпбиіндегі жетпей тұрған 9 әріпті(дыбысты) үйренсе болғаны, олар кез келген этностың үнін бұзбай, таза сөйлеуге мүмкіндік алатын еді.
Орыс әліпбиінен тікелей аударып жүрген көптеген қателерімізді түзеп, Ел атауын «kazakhstan» емес, «qazaqstan» деп, көрнекті тұлғаларымызды «Чокан Валиханов» емес, «Шоқан Уәлиханов» деп, «Абиш Кекильбаев-Кекилбаев» емес, «Әбіш Кекілбаев» деп, «Умурзак-Омирзак–Умирзак Шокеев-Шукеев-Чукеев» деп мың құбылтпай, «Өмірзақ Шөкеев» деп басқа тілдерге өз үнімізден дұрыс аударып, жаза бастайтын едік.
Сонда ғана, Қазақ елінде жер-су аттары, елді-мекен аттары, көше, мекеме, дүкен атаулары, жарнамалар дұрыс жазылып ұлтымыздың рухани түлеуіне көмек болар еді.
Мекемеаралық хат-хабарларда, электронды поштада, орыс тілді іс-қағаздарда да тек қана қазақ мемлекеттік әліпбиі қолданылуы керек еді.
Қазақстан азаматтығын мемлекеттік әліпбиді меңгергендерге ғана беру керек еді.
Әліпби ауыстыру мәселесін, үні қазақша таза шығып,түгел қазақша сөйлейтін келесі ұрпақтың еншісіне беру керек. (жалғасы..)
ҰЛТТЫҚ ЖАҢҒЫРУ:«ҚАЗАҚ ЕЛІ мемлекеттілігі мен азаматтық қоғамының үйлесімді дамуы ЖАЙЛЫ ОЙЛАР» (НАЦИОНАЛЬНОЕ ВОЗРОЖДЕНИЕ: «МЫСЛИ О гармоничном развитии государственности и гражданского общества ҚАЗАҚ ЕЛІ»)Кітапшаны оқу үшін осы жерді басыңыз
Арнайы www.internetTV.kz үшін Болат Нәукенұлы.
Өміріміздің әр сәтінде, Баршамыздың Ойымызға да,
