2011 жылы 13 шілде күні, Алматы қаласындағы Қазақстан жазушылары одағының үлкен залында «Алаш үні» қоғамдық бірлестіктер Одағы, «Ғалымдар одағы» республикалық қоғамдық бірлестігінің және «Қазақстан жазушылары одағы» Республикалық қоғамдық бірлестігінің ұйымдастыруымен өткен «Тілдерді қолдану мен дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы» атты үкіметтік және оған балама «Мемлекеттiк тiлдiң қолданылу аясын кеңейтудiң, оның бәсекеге қабiлеттiлiгiн арттырудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік Бағдарламасы» атты қоғамдық нұсқаларын талқылауға арналған кеңейтілген жиналыстың Шешімімен «ҚР мемлекеттік тілі туралы Заң» жобасын дайындайтын қоғамдық комитет құрылған еді.
Аталмыш комитеттің жұмысшы тобының апта сайын тұрақты өтетін отырыстарына қоғамдық ұйымдар белсенді қатысып, өз ой-пікірлерін ұсынуда.
Ауған соғысы ардагерлері ұйымдарының «Қазақстан ардагері» қауымдастығының төрағасы Бақытбек Смағұл: «… біздің ұйым және бірқатар Парламент депутаттары мен «Нұротан» ХДП жастар қанаты белсенділері 6-жылдан бері, ҚР Қарулы күштерінің Уставына — сарбаздармен амандасу рәсімінде бүгінгі қолданыста жүрген «сәлеметсіздер ме» сөзін «Армысыздар» сөзіне ауыстыру жөніндегі ұсынысымызды өткізе алмай жүрміз…»
Ең өкініштісі, ҚР Қорғаныс министрлігінің, осы ұсыныс жасаушы Б.Смағұлдың авторлық құқығын мойындап, алғыс хат жазғандарына қарамастан, министрліктің қазақ тілін білмейтін кейбір басшыларының «бұл екі сөздің мағынасы бір ғой, ауыстырудың қажеті жоқ» деген жалаң сөздеріне сеніп, сөз қадірін түсініп, ұлт мүддесін ойлаған қоғамдық ұйымдар мен қоғам қайраткерлерінің пікірлерін ескерусіз қалдырғаны…
Бақытбек Смағұл: «… осындай, мемлекеттік-қазақ тілін білмейтіндердің кесірінен, ҚР Қарулы күштерінің Бас қолбасшысы Н.Назарбаев әскери парадтарда сарбаздармен амандасқанда «АРМЫСЫЗДАР, АЙБЫНДЫ САРБАЗДАР!» деудің орнына, балабақша меңгерушісі сияқты «сәлеметсіздер ме?» деп тұрғанын, сөз қадірін түсінетін қалың қазақ көріп, сынайды-ау деген ойдан қынжыламын және мені осындай «сөзұқпастардың» ұлтымыздың рухын таптап, мемлекетіміздің беделіне нұқсан келтіріп жүргендері қатты мазалайды…»
Бейнесюжеттерді көру үшін төмендегі сілтемелерді басыңыз:(жалғасы..)
(«Алаш үні» қоғамдық бірлестіктер Одағы жұмысына қатысушы Ел ағаларының айтқан пікір-ұсыныстарынан үзінділер)
… Тәуелсіздіктің алғашқы жылдары, мүмкін уақытша қажет болған аударма институты, бүгінгі күні мемлекеттік тілдің кең қанат жаюына ең басты кедергі болып тұр. Тіпті, оны ҚР Үкіметі мемлекеттік-қазақ тілін жаппай қолданысқа ендірудегі өзінің дәрменсіздігін жасыру үшін қолданатын негізгі құралға айналдырып алды.
Нақты өмірде Парламентте де, Үкіметте де, құжаттар өзге тілде дайындалып, талқыланып, бекітіліп, оқылады. Мемлекеттік және Қоғамдық ұйымдарда да, жұмыстар өзге тілде атқарылады.
Шексіз байлықтың үстінде жүрсе де, соған лайықты өмір сүрудің орнына күйбең тіршіліктен бас көтере алмаған 10 млн. астам қазақ халқының көз алдында, мемлекеттік мәртебесі бар ұлттық тілі, нақты өмірде қажетсіз, тек «біздің мекеме-ұйым қазақ тіліне толық көшті» деген жалған ақпарат үшін керек, аудармалық-архивтік өлі тілге айналып барады… (жалғасы..)
Ұлтын сүйген, оның болашағы үшін бар өмірлерін сарп еткен Алаш арыстарының нағыз ізбасары, қазақтың ақиық ақыны МҰҚАҒАЛИ МАҚАТАЕВ өзі өмір сүрген кезеңнің қазақ халқына әкелген қайғы-қасіретін толықтай бойынан өткізіп, талдап-саралап тамаша өлеңдерімен шерін тарқатып қана қоймай, сол туындыларындағы айтқан ойлары келер ұрпақтың қажетіне жарайды-ау деген сеніммен АМАНАТ етіп қалдырған сияқты…
… кешегі Кеңестік жүйе аялап алақанына салып мәпелеген, атақ-даңқтарын үйіп-төккен шығармашылық саласының кейбір, өз ұрпағын қазақ балабақшасында тәрбиелеп-қазақ сыныптарында оқытуға милары жетпейтін «қайраткерлерінің» кешегі-бүгінгі туындыларын, сол «кеңестік жүйе» көзге ілмеген МҰҚАҒАЛИДІҢ мына шумақтарымен салыстырып көріңіздерші:
Қарыздармыз біз Отанға, барымызды берерміз,
Қарыздармыз біз Отанға, қарыздар боп өтерміз.
Есеп берер күнде болар ұрпақтардың алдында,
Мықтымсынған мырзаларды, бәлем, сонда көрерміз.
Отымызды ұлы Отанға берерміз де, сөнерміз,
Гүлімізді ұрпақтарға сыйлармыз да, семерміз.
Жаңа келген ұрпақтардың алғысын ап, марқайып,
Артымызда кім қаларын, тірі жүрсек көрерміз.
Ұлан-асыр, ұлы күрес. Түбінде бір жеңерміз.
(Біз әзірге даурықпаға шетімізден шеберміз)
Құрғақ даңқ құлы болып, бәлки…бір күн, кім білсін,
Құр таласпен күн өткізіп, түк өндірмей өлерміз. (жалғасы..)
2011 жылдың 27 шілдесі күні, «Алаш үні» қоғамдық бірлестіктер Одағы Билер Кеңесінің арнайы Шешімімен, желтоқсан қаһарманы Ләззат Асанованың туған күніне орай «ЕР ЕСІМІ – ЕЛ ЕСІНДЕ» атты тәрбиелік мәні бар шара аясында, Желтоқсан көтерілісінде құрбан болған қаһармандар мен бүгінгі көзі тірі батырларға тағзым етіп, патриоттық насихат жұмыстарын өткізу жоспарланған еді.
Өкінішке орай, Алматы қаласы Ішкі саясат Басқармасымен алдын ала келісіліп бір ай дайындалған, ізгі ниетті киелі шараны өткізуге рұқсат берілмегені жайлы С.Сейдуманов мырза 22.07.11 ж. қол қойған хат, аталмыш шараны ұйымдастыруға жауапты «Аллажар-қолдау» ҚҚ Президенті М.Бөтеевке сол күні табыс етілуі, бұл жұмыстарды қоғамдық негізде атқарып, жастарға үлгі болып жүрген «Алаш үні» Одағы белсенділерінің рухын таптап, моральдік зардап шектірді.
Ұлттық ойлау қабілеті төмен шенеуніктер мен халықтың арасындағы рухани алшақтықты айқындаған осындай қиын жағдайға байланысты, «Алаш үні» қоғамдық бірлестіктер Одағының құрметті төрағасы, «Махамбет» сыйлығының лауреаты, Педагогика және Медицина ғылымдарының докторы, профессор Совет-Хан Ғаббасов төмендегідей шешім қабылдады:
«… Кезінде желтоқсандықтардың қаны тамған осы алаңды Тәуелсіздік жолында құрбан болған барша алаш арыстарын еске алып, аза тұтатын Мемориал- Кешенге айналдыру жайлы қоғамдық ұйымдардың талабын құлағына қыстырмаған Атқарушы билік, бүгін қоғамдық көлік ескерткіш маңына жиылған азаматтардың өміріне қауіп төндіреді деп, формальді түрде заңға сүйеніп шараны өткізуге тыйым салып отыр. Ал біздің іс-әрекетіміз әр уақытта заң аясында болуы керек, мүмкіндігінше шақырылған азаматтарға хабар беріп үлгіруіміз керек, себебі осындай киелі шара үшін қоғамдық көлік жүрісін 2 сағатқа тоқтатуға мыйы жетпегендердің кесірінен, қазақты шыбын сияқты қырып үйренген зұлым күштердің көлік апатын ұйымдастыруы да мүмкін ғой, сондықтан 27 шілде күні сағат 10-00 да ескерткіш алдына бізден 2-3 адам барып азаматтарға жағдайды түсіндіруге тиістіміз… және жиылған жұртқа жол ережесін өте мұқият орындауларын үнемі ескертіп отыру қажет… Кімнің ақ, кімнің қара екенін, шегіне жеткенде қазақ халқы өзі-ақ ажыратып алады…»
«Алаш үні» қоғамдық бірлестіктер Одағының, аталмыш шараны ұйымдастыруға белсенді қатысқан, мүшелерінің бірі Балтабай әл-Ақжари атқарушы биліктің хаттарын көрсетіп тұр:
Атқарушы билік рұқсат етпеген КИЕЛІ шараға АЛТЫНАЙ АСАНОВА 16 жасында қаза тапқан қызының фотосуретін көтеріп келіпті:
2011 жылы 27 шілде күні «Тәуелсіздік таңы» мемориалы алдында болған іс-әрекетті төмендегі бейнесюжеттерден көріңіздер:
2011 жылдың 20 шілдесі күні, »Қазақстанның интернет қауымдастығының» ұйымдастыруымен өткен «Интернеттегі мемлекеттік-қазақ тілі» атты дөңгелек үстелді, осы шараға арнайы шақырылған, ҚР Парламенті Мәжілісінің депутаты Мұрат Әбенов өзі жүргізді.
Дөңгелек үстелдің алдында М.Әбенов мырзадан бейнелі сұхбат алудың мүмкіндігі туды.
Сондықтан осы «үш тұғырлы тіл» идеясы биология заңдылықтарына қайшы және баланың физиологиялық ерекшеліктеріне сай, оның ұлттық болмысының қалыптасуына кері әсер ететін қатерлі саясат, деп шырылдаған белгілі ғалымдардың, ақын-жазушылардың, саясаттанушылардың ой-пікірлерін қатар беруді жөн көрдім.
Халықаралық «Жанашыр» қоғамдық қоры Алматы қаласы Әкімдігі Ішкі саясат басқарамасының қолдауымен Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 20 жылдығы аясында Алматы қаласындағы жоғарғы оқу орындарында оқып жатқан шетелдік студенттер арасында қазақтың тарихын, мәдениетін, салт-дәстүрін, тілін насихаттау бойынша іс-шаралар кешенін жүзеге асыруда.
Мақсат — шетелдік қазақ жастарының бойында отаншылдық, елжандылық қасиеттерді ояту, өз ұлтының тарихынан, дәстүр-салтынан хабардар ету, Қазақстан тәуелсіздігіне қол жеткізуге үлес қосқан тұлғалар мен қайраткерлерді таныстыру, үлгі-өнеге ету, шетелдердегі замандастарына насихаттап, Қазақстанға деген құштарлығын, сүйіспеншілігін ояту.
Осы мақсатта Қыркүйектің 26-і күні Тәуелсіздікке еңбегі сіңген белгілі қоғам қайраткерлерінің (жазушылар, ақындар, мемлекеттік рәміздер авторлары, қоғам және мәдениет қайраткерлері) әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті студенттерімен «Қазақстан Тәуелсіздігіне 20 жыл. Тағылым мен тағзым» атты кездесуі өтпек.
Кездесуге белгілі қоғам қайраткерлері — мемлекеттік ту авторы Шәкен Ниязбеков, әлем мойындаған балуан, күш атасы Әбілсейіт Айханов, Қазақстанға еңбегі сіңген мәдениет қайраткері, жазушы Уақап Қыдырханов, 1991 жылы Тәуелсіздік Декларациясын қабылдаған депутаттардың бірі, профессор Оразалы Сәбден, Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы-теңгенің авторларының бірі – Хайролла Ғабжалеловтер қатыспақ.
Өз кезегінде әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де білім алушы 300-ге жуық шетелдік қазақ жастары аға буын өкілдерінің тағылымды әңгімесін тыңдап, толғандырған сұрақтарына жауап алып және өз өнерлерін ортаға салмақ.
Кездесу тақырыбы:
«Қазақстан Тәуелсіздігіне 20 жыл. Тағылым мен тағзым».
Өтетін орны: әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті, математика факультетінің корпусы, Акт залы, (Масанчи-Бөгенбай көшелерінің қиылысы).
ҰЛТТЫҚ ЖАҢҒЫРУ:«ҚАЗАҚ ЕЛІ мемлекеттілігі мен азаматтық қоғамының үйлесімді дамуы ЖАЙЛЫ ОЙЛАР» (НАЦИОНАЛЬНОЕ ВОЗРОЖДЕНИЕ: «МЫСЛИ О гармоничном развитии государственности и гражданского общества ҚАЗАҚ ЕЛІ»)Кітапшаны оқу үшін осы жерді басыңыз
Ұлтын сүйген, оның болашағы үшін бар өмірлерін сарп еткен Алаш арыстарының нағыз ізбасары, қазақтың ақиық ақыны МҰҚАҒАЛИ МАҚАТАЕВ өзі өмір сүрген кезеңнің қазақ халқына әкелген қайғы-қасіретін толықтай бойынан өткізіп, талдап-саралап тамаша өлеңдерімен шерін тарқатып қана қоймай, сол туындыларындағы айтқан ойлары келер ұрпақтың қажетіне жарайды-ау деген сеніммен АМАНАТ етіп қалдырған сияқты…
